Trong những năm qua, Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPBank) liên tiếp dính đến đại án Phạm Công Danh và tới vụ án “siêu lừa” Huyền Như và đồng phạm. Đã đến lúc các cơ quan chức năng cần làm rõ vai trò của các lãnh đạo TPBank trong quá trình điều hành ngân hàng này. Tại sao các sai phạm lại liên tục tiếp diễn, “thất thoát” chồng “thất thoát” ở ngân hàng này?
Ngày 15/1/2018, phiên tòa xử vụ án giai đoạn 2 Phạm Công Danh, Tòa tiến hành xét hỏi làm rõ khoản 1.700 tỷ đồng mà ông Phạm Công Danh chỉ đạo thuộc cấp làm hồ sơ khống đề vay tại TPBank. Tuy nhiên, nhiều lãnh đạo của TPBank được triệu tập đến toà với tư cách là người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan đã có đơn xin vắng mặt, trong đó có Chủ tịch HĐQT Đỗ Minh Phú.
 |
| Bao giờ Ngân hàng Nhà nước và cơ quan chức năng mới xem xét vai trò trách nhiệm điều hành của Chủ tịch TPBank Đỗ Minh Phú về những đại án lùm xùm những năm qua |
Liên quan đến vụ án, TPBank có hai cán bộ hầu tòa là bị cáo Đinh Việt Cường (nguyên Giám đốc khối doanh nghiệp TPBank), Đặng Thị Bích Thủy (nguyên Giám đốc Trung tâm kinh doanh Hội sở TPBank).
Các lãnh đạo TPBank liên quan là Hội đồng tín dụng, Ủy Ban tín dụng TPBank, trong đó có Chủ tịch HĐQT TPBank Đỗ Minh Phú. Dù xác định việc phê duyệt hồ sơ cho vay là chưa đầy đủ về quy định cho vay, tuy nhiên do TPBank không thiệt hại nên Chủ tịch HĐQT TPBank và các lãnh đạo cao cấp của TPBank không bị xử lý hình sự.
Tại tòa, bị cáo Cường khai giữa năm 2013, Thủy báo cáo Nguyễn Việt Hà (nguyên Tổng giám đốc Quỹ Lộc Việt) có đề nghị cho các công ty vay vốn tại TPBank để đầu tư mua trái phiếu Tập đoàn Thiên Thanh và được bảo lãnh bằng tiền gửi của VNCB tại TPBank. Cường thấy an toàn nên chỉ đạo Thủy tiếp nhận hồ sơ để trình Ủy ban Tín dụng (UBTD) theo đúng quy trình cho vay của TPBank.
Sau khi cán bộ Khối khách hàng doanh nghiệp TPBank tiếp nhận hồ sơ vay vốn của 3 công ty, Cường ký tờ trình chuyển phòng thẩm định cùng hồ sơ các khách hàng để thẩm định xong thì trình hồ sơ và báo cáo thẩm định lên Hội đồng tín dụng và UBTD xem xét phê duyệt.
Sau khi được UBTD phê duyệt, hồ sơ được chuyển về phòng tín dụng ra thông báo xét duyệt tín dụng. Từ đó, Cường ký các hợp đồng tín dụng cho 3 công ty của Hà vay 470 tỉ đồng. Cùng hành vi, bị cáo Thủy ký 8 hợp đồng cho 8 công ty vay 1.196,8 tỉ đồng.
Cáo trạng nêu, Cường chỉ đạo các bị cáo là chuyên viên khách hàng, khối khách hàng doanh nghiệp tiếp xúc với các công ty xin vay vốn, làm tờ trình đề xuất cấp tín dụng theo số tiền tương ứng với số trái phiếu đầu tư đã được thống nhất trước với bị cáo Hà. Tuy nhiên, tại tòa, Cường khai tất cả thông tin là Cường nhận từ Thủy và Thủy mới là người làm việc trực tiếp với bị cáo Hà. Cường không bàn bạc, trao đổi, thỏa thuận với Danh, Phan Thành Mai, Hà nên cáo trạng nêu hành vi của Cường đồng phạm “cố ý làm trái…” với Danh, gây thiệt hại cho VNCB là không đúng.
 |
| Trước đây ông Trần Bắc Hà cũng không bị xử lý trách nhiệm trong đại án |
Trong biên bản ghi lời khai tại cơ quan điều tra vào ngày 13.7.2016, ông Đỗ Minh Phú khai thời điểm cho vay gói tín dụng 1.666,8 tỉ đồng ông là Chủ tịch UBTD TPBank, cấp phê duyệt các khoản vay của 11 công ty vay vốn. Trả lời câu hỏi của cơ quan điều tra về việc 11 công ty vay vốn có đủ điều kiện vay tại TPBank hay không, ông Phú khai: “Tôi thấy hồ sơ cấp dưới trình lên 11 công ty đủ điều kiện vay vốn theo quy định của Ngân hàng Nhà nước về cho vay cầm cố bằng giấy tờ có giá”.
Ngoài ra, ông Phú còn khai 11 công ty vay vốn có đủ điều kiện theo quy định: có hồ sơ pháp nhân được thành lập đúng quy định; phương án kinh doanh là mua trái phiếu của Tập đoàn Thiên Thanh có lãi suất trái phiếu lớn hơn lãi suất cho vay của TPBank; tài sản đảm bảo là trái phiếu của Tập đoàn Thiên Thanh là trái phiếu có giá trị, có tính thanh khoản cao, đồng thời có cả tài sản đảm bảo là tiền gửi của VNCB tại TPBank.
Cũng theo ông Phú, trường hợp không có tiền gửi của VNCB tại TPBank làm tài sản đảm bảo thì TPBank vẫn cho 11 công ty vay mua trái phiếu của Tập đoàn Thiên Thanh, vì tin tưởng tập đoàn này có uy tín, trái phiếu của họ có giá trị, nhưng sẽ không phê duyệt cho vay với tỷ lệ 100% mà thấp hơn.
Tương tự, lời khai của ông Hưng được LS công bố tại tòa cũng thể hiện bị cáo Thủy là người báo cáo lên ông Hưng về nội dung có khách hàng cần vay vốn để đầu tư mua trái phiếu Tập đoàn Thiên Thanh, Công ty Trung Dung, tài sản đảm bảo là trái phiếu của Tập đoàn Thiên Thanh, tiền gửi của VNCB tại TPBank. Theo ông Hưng, với những tài sản đảm bảo an toàn như trên, ông yêu cầu Thủy làm đúng quy trình, thủ tục cho vay tại TPBank.
Về trách nhiệm dân sự, tại phiên tòa thời điểm đó, Viện KS đề nghị thu hồi hơn 6.126 tỉ đồng từ các ngân hàng BIDV, Sacombank, TPBank để trả lại cho CB Bank (VNCB cũ). Buộc Danh và Tập đoàn Thiên Thanh bồi hoàn lại hơn 6.126 tỉ đồng cho 3 ngân hàng trên.
Viện KSND cũng đề nghị HĐXX tiếp tục kiến nghị cơ quan điều tra Bộ công an, Viện KSND tối cao tiếp tục làm rõ vai trò, trách nhiệm của cán bộ, lãnh đạo của Sacombank, TPBank, BIDV.
Theo cáo trạng của Viện KSND tối cao, từ năm 2013 – 2014, Danh cần tiền sử dụng nhưng không thể vay trực tiếp tại VNCB nên bị cáo đã chỉ đạo nhân viên VNCB và Tập đoàn Thiên Thanh sử dụng 29 công ty do Danh thành lập hoặc mượn pháp nhân lập 29 bộ hồ sơ khống đứng tên các công ty đó vay vốn tại 3 ngân hàng Sacombank, TPBank và BIDV.
Đồng thời, Danh dùng tiền của VNCB gửi sang 3 ngân hàng này để cầm cố, bão lãnh cho các khoản vay, sau đó bị 3 ngân hàng này thu hồi nợ từ tiền của VNCB, với tổng số tiền hơn 6.126 tỉ đồng, trong đó, Sacombank hơn 1.835 tỉ đồng, TPBank hơn 1.740 tỉ đồng, BIDV hơn 2.550 tỉ đồng; Trầm Bê, Phan Huy Khang và một số nguyên cán bộ của 3 ngân hàng cũng bị đưa ra toà xét xử vì hành vi đồng phạm giúp sức Danh.
Tại đại án “siêu lừa” Huyền Như, quá trình điều tra hồ sơ vụ án thể hiện, tại ngân hàng TPBank, thông qua sự sắp đặt của Lê Thị Thanh Phương (nguyên trưởng phòng nguồn vốn TienPhongBank) và Huỳnh Thị Huyền Như, TienPhongBank đã ký 9 hợp đồng mua chứng khoán, môi giới chứng khoán và quản lý danh mục đầu tư với Công ty CP Chứng khoán Phương Đông, Công ty quản lý quỹ Lộc Việt trị giá 1.860 tỷ đồng.
Sau đó, hai công ty này ký hợp đồng với Vietinbank Nhà Bè, Vietinbank TP.HCM để gửi toàn bộ số tiền này với lãi suất từ 13-14,8%/năm và bị Như làm giả hợp đồng, chiếm đoạt 550 tỷ đồng.
Trong quá trình xét xử, đại diện Viện kiểm sát Nhân dân TP.HCM cho rằng TPBank đã vi phạm quy định pháp luật khi thực hiện ủy thác đầu tư, … từ đó đề nghị xem xét trách nhiệm của các lãnh đạo trước đây của TPBank.
Tuy nhiên, theo công văn TPBank gửi tới Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao, Viện Kiểm sát Nhân dân TP.HCM và Tòa án Nhân dân TP.HCM, ngân hàng này tự khẳng định TPBank đã làm đúng các quy định pháp luật liên quan.
Câu hỏi đặt ra là không biết đến bao giờ các cơ quan chức năng mới tiến hành truy cứu trách nhiệm hình sự những lãnh đạo TPBank, không thể để “con voi chui lọt lỗ kim” và hành vi sai phạm lại tiếp diễn tại ngân hàng này.
Mới đây chúng tôi cũng nhận được đơn phản ánh của 1 khách hàng của ngân hàng này phản ánh về “bảo mật có vấn đề” của ngân hàng này khi sử dụng thẻ của nhà băng này.
Chúng tôi sẽ cập nhật chi tiết ở bài sau.
Hạ Ngân (TH)/ Sở hữu trí tuệ
