Ông Saleh viết trên Twitter: “Theo Hiến pháp Afghanistan, trong trường hợp tổng thống vắng mặt, chạy trốn, từ chức, qua đời, phó tổng thống thứ nhất trở thành tổng thống lâm thời. Tôi đang có mặt ở đất nước của tôi và là tổng thống lâm thời hợp pháp. Tôi liên hệ với tất cả các nhà lãnh đạo để tranh thủ sự ủng hộ và đồng ý của họ”.
Tuần trước, ông Saleh từng nói sau cuộc họp an ninh do Tổng thống lúc bấy giờ là Ashraf Ghani chủ trì rằng ông tự hào về các lực lượng vũ trang và chính phủ sẽ làm tất cả những gì có thể để tăng cường khả năng chống lại Taliban. Tổng thống Ghani đã rời khỏi đất nước trong bối cảnh Taliban tiến công và hiện vẫn chưa rõ tung tích.
Cùng ngày 17-8, Taliban tổ chức cuộc họp báo đầu tiên tại thủ đô Kabul sau khi lực lượng này nắm quyền kiểm soát Afghanistan. Tại họp báo, người phát ngôn Zabihullah Mujahid cam kết đảm bảo an ninh cho nước này. Ông này khẳng định Taliban không tìm cách trả thù và rằng “tất cả mọi người đều được ân xá”.
Người phát ngôn của Taliban, ông Zabihullah Mujahid, phát biểu tại cuộc họp báo đầu tiên ở Kabul, Afghanistan, vào ngày 17-8. Ảnh: AP
Ông Mujahid cho biết: “Tự do và tìm kiếm độc lập là quyền chính đáng của mọi quốc gia”, đồng thời nhấn mạnh “Tiểu vương quốc Hồi giáo Afghanistan” không có bất kỳ thù hận nào với bất kỳ ai.
Người phát ngôn của Taliban nói: “Chúng tôi biết rằng chúng tôi đã trải qua những giai đoạn rất thách thức và khủng hoảng, đã có rất nhiều sai lầm, nhưng Taliban muốn đảm bảo rằng Afghanistan không phải là chiến trường của xung đột”.
“Chúng tôi ân xá cho bất kỳ ai, tất cả những người đã chống lại chúng tôi. Chúng tôi không muốn lặp lại bất kỳ xung đột nào, bất kỳ cuộc chiến nào một lần nữa và chúng tôi muốn loại bỏ các yếu tố gây ra xung đột. Thù hận đã kết thúc và chúng tôi muốn sống hòa bình” – ông Mujahid cam kết.
Người dân tìm cách vào sân bay quốc tế Hamid Karzai ở Kabul, Afghanistan, ngày 16-8. Ảnh: Reuters
Taliban cũng cam kết thực thi phương tiện truyền thông độc lập và tự do. Tuy nhiên, kèm theo đó là yêu cầu các phương tiện truyền thông không được chống lại các giá trị Hồi giáo, không nên chống lại các giá trị quốc gia cũng như sự thống nhất của quốc gia Afghnistan, cần nêu cao sự đoàn kết của dân tộc để có cuộc sống hòa bình.
Người phát ngôn Taliban nêu rõ rằng an ninh của các đại sứ quán nước ngoài là “quan trọng hàng đầu” và cư dân của Kabul cứ “yên tâm rằng an ninh của họ được đảm bảo”. Ông Mujahid cũng khẳng định quyền của phụ nữ là vấn đề này “rất quan trọng”.
Ông Mujahid cho biết tiến trình thảo luận thành lập chính phủ mới đang diễn ra. Sau khi chính phủ tương lai được thành lập, hình thức luật pháp của Afghanistan sẽ được chính phủ công bố.
Tuy nhiên, các quan chức nước ngoài cho biết họ sẽ chờ xem liệu Taliban có thực hiện tốt lời hứa của họ hay không. Nhiều người Afghanistan lo sợ rằng Taliban sẽ lại cai trị tàn bạo như trước kia.
Các lực lượng Mỹ, Anh và các lực lượng của các nước phương Tây khác đã giúp bảo vệ sân bay quốc tế của Kabul, cho phép Không quân Hoàng gia Anh (RAF) bắt đầu vận chuyển hàng loạt ra khỏi thủ đô Afghanistan. Người chỉ huy nỗ lực sơ tán của Anh thừa nhận rằng Taliban có thể đóng cửa sân bay bất cứ lúc nào.
Trong khi đó, Nhà Trắng cho biết Tổng thống Joe Biden sẽ sử dụng 500 triệu USD từ quỹ khẩn cấp liên bang để giúp tái định cư hàng ngàn người tị nạn Afghanistan.