Trong cuộc họp báo ở TP Sochi (Nga) hôm 31-10, Tổng thống Putin lý giải rằng thỏa thuận ngũ cốc giữa Moscow và Kiev không đáp ứng các mục tiêu đề ra. Theo ông, hầu hết nông sản Ukraine xuất khẩu theo thỏa thuận này không đến được các quốc gia nghèo hơn như kế hoạch ban đầu. Thay vào đó, số ngũ cốc này đến châu Âu và Thổ Nhĩ Kỳ.

Đài RT dẫn lời ông Putin cho biết: “Chúng ta đã nhất trí rằng thỏa thuận ngũ cốc nhằm phục vụ lợi ích của các quốc gia kém phát triển hơn. Nhưng theo số liệu của Bộ Nông nghiệp Nga, dường như 34% ngũ cốc của Ukraine đến Thổ Nhĩ Kỳ, 35% hoặc thậm chí nhiều hơn chuyển đến các nước Liên minh châu Âu, chỉ 3-4% hoặc 5% đến các nước nghèo”.

Tàu hàng Razoni chở ngũ cốc Ukraine di chuyển trên Biển Đen ngày 3-8. Ảnh: Reuters

Theo Tổng thống Putin, Liên Hiệp quốc cần làm việc với Ukraine để đảm bảo an toàn cho hành lang ngũ cốc. Nhà lãnh đạo Nga chỉ ra rằng cuộc tấn công gần đây nhằm vào các tàu của Hạm đội Biển Đen, một phần nằm trong hành lang xuất khẩu ngũ cốc từ Ukraine.

Ông Putin nhấn mạnh phía Ukraine đã tạo ra mối đe dọa đối với các tàu đảm bảo an toàn cho việc xuất khẩu ngũ cốc, cũng như cho các tàu dân sự tham gia vào việc này.

Cũng tại cuộc họp báo hôm 31-10, Tổng thống Putin cũng đề cập đến triển vọng đàm phán chấm dứt xung đột giữa Nga và Ukraine. Ông cáo buộc Kiev không muốn hòa đàm với Moscow, song Nga sẵn sàng chờ đợi cho đến khi Ukraine đồng ý đối thoại.

Tàu chiến thuộc Hạm đội biển Đen neo tại quân cảng Sevastopol. Ảnh: AP

Cùng ngày, Bộ Quốc phòng Nga cũng giải thích về động đóng cửa các hành lang xuất khẩu ngũ cốc Ukraine. Bộ này cho rằng diễn biến đó là bởi Kiev sử dụng tuyến đường này để tiến hành các cuộc tấn công.

Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Lavrov nhấn mạnh Ukraine phải đảm bảo rằng họ sẽ không sử dụng hành lang nhân đạo và các cảng xuất khẩu nông sản của Ukraine để tiến hành các hoạt động quân sự chống lại Nga.

Ông Lavrov nói thêm: “Chỉ trong điều kiện này, chúng ta mới có thể thảo luận về việc nối lại hoạt động di chuyển dọc theo hành lang ngũ cốc.

Thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc – thành quả ngoại giao hiếm hoi giữa Nga và Ukraine – đổ vỡ sau cuộc tấn công bằng máy bay không người lái nhằm vào cảng Sevastopol, nơi đóng quân của Hạm đội Biển Đen, hôm 29-10. Moscow đã đổ lỗi cho Ukraine và Anh về vụ việc trên, song London đã bác bỏ cáo buộc.

Thỏa thuận ngũ cốc giữa Nga và Ukraine đạt được hồi tháng 7, với sự trung gian của Liên Hiệp Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ, nhằm giải phóng xuất khẩu nông sản qua biển Đen từ Nga và Ukraine, vốn bị ngưng trệ do cuộc xung đột giữa 2 bên. Thời hạn ấn định cho thỏa thuận ban đầu là 120 ngày, với tùy chọn gia hạn vào ngày 19-11 nếu không bên nào phản đối.

Thỏa thuận cho phép Kiev xuất khẩu 9 triệu tấn ngũ cốc, được đánh giá giúp giảm bớt khủng hoảng lương thực toàn cầu.


Hải Ngọc – Huệ Bình