Ông Harry Roque, phát ngôn viên của Tổng thống Rodrigo Duterte, cho biết quyết định trên được nhà lãnh đạo 76 tuổi đưa ra dựa trên nền tảng “duy trì lợi ích chiến lược cốt lõi của Philippines”.
Mặc dù không tạo ra bước ngoặt trong quan hệ Manila – Washington bởi VFA vẫn chưa chính thức bị hủy bỏ, quyết định của Tổng thống Duterte đã đem đến sự ổn định cho quan hệ hai nước.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin bắt tay người đồng cấp Philippines Delfin Lorenzana sau cuộc họp ở Manila – Philippines hôm 30-7 Ảnh: REUTERS
Philippines là đồng minh lâu năm của Mỹ và nhiều thỏa thuận quân sự song phương phụ thuộc vào VFA, vốn đề ra quy tắc cho việc luân chuyển hàng ngàn binh sĩ Mỹ đến và rời Philippines để tập trận.
Trong bối cảnh Mỹ nỗ lực củng cố quan hệ đồng minh để đối phó với một Trung Quốc ngày càng ngang ngược trong khu vực, theo Reuters, vai trò của thỏa thuận này càng được củng cố.
Ông Collin Koh, chuyên gia của Trường Nghiên cứu quốc tế S. Rajaratnam (Singapore), khẳng định quyết định của Tổng thống Duterte có thể phần nào ngăn chặn Bắc Kinh tiến hành những động thái leo thang căng thẳng trên biển Đông – một thắng lợi của chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden trong nỗ lực đối trọng Trung Quốc và củng cố quan hệ với đồng minh ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương.
Bộ trưởng Austin đã sử dụng chuyến công du Đông Nam Á lần này để tái khẳng định cam kết của Mỹ đối với khu vực và thách thức điều ông mô tả là hành vi “hung hăng” của Trung Quốc.
Trong một tuyên bố vào ngày 30-7, Văn phòng Tổng thống Duterte cho biết ông chủ Điện Malacanang đã có cuộc thảo luận “cởi mở và thẳng thắn” với Bộ trưởng Austin – người cam kết về một vai trò sâu rộng hơn ở châu Á giữa lúc căng thẳng biển Đông leo thang.