Trong cuộc bỏ phiếu hồi tháng 1-2021, chỉ có 5 thành viên Đảng Cộng hòa ở Thượng viện đồng ý rằng phiên tòa luận tội là hợp hiến. Điều này cho thấy rất khó có khả năng Đảng Dân chủ giành được 17 phiếu bầu cần thiết của Đảng Cộng hòa để kết tội ông Trump.
Khảo sát dư luận cho thấy 53% người được hỏi ủng hộ việc ông Trump bị phế truất trước ngày 20-1 vừa rồi, tức ngày ông mãn nhiệm. Tỉ lệ này cao hơn so với mức 48% trong vụ luận tội hồi năm 2019.
Theo mức trung bình trong 13 cuộc thăm dò của FiveThirtyEight, khoảng 55% người ủng hộ việc cấm ông Trump giữ chức vụ chính trị trong tương lai. Tương tự, trong Đảng Dân chủ, có đến 88% người ủng hộ việc cấm ông Trump quay lại chính trường so với 85% ủng hộ kết tội và trong Đảng Cộng hòa, các tỉ lệ lần lượt là 20% và 13%.
Ông Trump phát biểu trước khi xảy ra vụ bạo loạn hôm 6-1. Ảnh: Reuters
Bất chấp tỉ lệ trên, việc cấm ông Trump giữ chức vụ trong Chính phủ Mỹ có lẽ không phải là một lựa chọn. Ông Trump cần phải bị kết án trước khi các thượng nghị sĩ có thể bỏ phiếu cấm ông quay lại chính trường. Do 45 nghị sĩ Đảng Cộng hòa ở Thượng viện đã bỏ phiếu cho rằng phiên tòa này là vi hiến nên việc cần đủ 67 thượng nghị sĩ bỏ phiếu để kết tội ông Trump dường như là “chuyện không tưởng”.
Trước phiên tòa luận tội ông Trump về hành vi kích động bạo lực ở Quốc hội ngày 9-2 (giờ địa phương), các luật sư của ông hôm 8-2 phủ nhận việc cựu tổng thống Mỹ đã khuyến khích bạo lực.
Theo hãng tin Reuters, những luật sư này gọi phiên tòa là “hành động chính trị trơ trẽn” của Đảng Dân chủ nhằm “bịt miệng một đối thủ chính trị và một đảng thiểu số”, đồng thời cho rằng Hiến pháp Mỹ không cho phép tiến hành các thủ tục luận tội một cựu tổng thống.
Trong khi đó, 9 đại diện của Đảng Dân chủ tại Hạ viện trong phiên luận tội cho biết trong bản tóm tắt trước phiên tòa rằng các bằng chứng về hành động của ông Trump là “quá rõ ràng”, ông không có lời bào chữa hợp lệ nào và không thể trốn tránh trách nhiệm.
Các luật sư của ông Trump cũng cho biết những phát ngôn của ông trước vụ bạo loạn Quốc hội được bảo vệ bởi Quyền tự do ngôn luận của Tu chính án thứ nhất Hiến pháp Mỹ. Tuy nhiên, lập luận này bị các đại diện phe Dân chủ cho là “hoàn toàn vô căn cứ”. Ít nhất 6 trong số 170 người bị cáo buộc trong vụ xông vào Điện Capitol đã đổ lỗi cho ông Trump khi biện hộ cho mình tại phiên tòa.
Một nguồn thạo tin cho biết phiên tòa luận tội ông Trump sẽ bắt đầu vào ngày 9-2 (giờ địa phương) với cuộc tranh luận kéo dài 4 giờ. Theo sau đó là một cuộc bỏ phiếu về việc liệu các thủ tục tố tụng có vi hiến hay không vì ông Trump không còn là tổng thống. Nguồn tin cho biết thêm phiên tòa sau đó sẽ có phiên tranh luận kéo dài đến 32 giờ bắt đầu từ trưa 10-2.