Tổng thống Mỹ Joe Biden, Thủ tướng Úc Anthony Albanese và Thủ tướng Anh Rishi Sunak vừa tiết lộ chi tiết về kế hoạch cung cấp cho Úc các tàu ngầm tấn công chạy bằng năng lượng hạt nhân.
Trong tuyên bố chung, Tổng thống Joe Biden, Thủ tướng Anthony Albanese và Thủ tướng Rishi Sunak đã tán thành các kế hoạch thuộc Hiệp ước Đối tác an ninh tăng cường ba bên Úc-Anh-Mỹ (AUKUS). Thỏa thuận AUKUS lần đầu tiên được công bố vào năm 2021.
Tuyên bố chung cũng cho biết theo thỏa thuận, Mỹ dự định bán cho Úc 3 tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân lớp Virginia vào đầu những năm 2030, sau đó Úc sẽ đặt thêm hai chiếc nữa nếu cần. Các tàu ngầm của Úc sẽ sử dụng tên lửa thông thường, không được trang bị vũ khí hạt nhân.
Tổng thống Mỹ Joe Biden (giữa), Thủ tướng Úc Anthony Albanese (trái) và Thủ tướng Anh Rishi Sunak tại Căn cứ Hải quân Point Loma ở San Diego, California, ngày 13-3. Ảnh: Reuters
Cũng theo tuyên bố chung, thỏa thuận AUKUS sẽ đạt đến đỉnh cao với việc Úc sẽ cùng hợp tác với Anh và Mỹ chế tạo tàu ngầm thế hệ mới có tên gọi là SSN-AUKUS. Tàu ngầm thế hệ mới sẽ do Anh thiết kế, sử dụng công nghệ Mỹ và được cùng lúc chế tạo tại cả Anh và Úc.
Ông Albanese cho biết Nam Úc và Tây Úc sẽ là những nơi hưởng lợi lớn từ AUKUS, Theo ông, chương trình này sẽ mang lại khoản đầu tư 4 tỉ USD cho ngành công nghiệp Úc trong 4 năm tới. Khoản đầu tư của chính phủ Úc cho chương trình này chiếm khoảng 0,15% GDP mỗi năm, đồng thời tạo ra khoảng 20.000 việc làm trong 30 năm tới.
Ông Albanese đã để ngỏ khả năng ba nước sẽ có thêm nhiều thỏa thuận hợp tác khác trong lĩnh vực công nghệ trong thời gian tới.
Để trấn an sự lo ngại trong khu vực liên quan đến vấn đề hạt nhân trong dự án mua sắm kỷ lục này, Thủ tướng Albanese khẳng định sẽ tiếp tục tuân thủ các nghĩa vụ theo Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân và Hiệp ước Rarotonga về một khu vực Nam Thái Bình Dương không có vũ khí hạt nhân.
Tàu ngầm sẽ được đóng tại bang Nam Úc. Chính phủ nước này sẽ chi 2 tỉ USD cải thiện cơ sở hạ tầng tại bang.
Trong khuôn khổ thỏa thuận AUKUS tiết lộ ngày 14-3, Úc sẽ chi 245 tỉ USD để mua 3 tàu ngầm của Mỹ và tự chế tạo tàu ngầm thế hệ mới. Ảnh: Reuters
Một quan chức quốc phòng Úc ngày 14-3 nói với hãng tin Reuters rằng chương trình tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân của Úc cùng với Mỹ và Anh sẽ tiêu tốn của nước này 245 tỉ USD.
Theo thỏa thuận, các tàu ngầm của Mỹ và Anh sẽ được triển khai ở Tây Úc để giúp huấn luyện thủy thủ đoàn Úc và tăng cường khả năng răn đe, quan chức cấp cao của Mỹ cho biết.
Tuyên bố chung cũng cho biết Mỹ và Anh sẽ bắt đầu các hoạt động triển khai luân phiên này ngay sau năm 2027. Theo một quan chức cấp cao Mỹ, trong một vài năm sẽ tăng lên thành 4 tàu ngầm của Mỹ và 1 của Anh.
Bộ trưởng Quốc phòng Úc Richard Marles tuần trước khẳng định các tàu ngầm sẽ đảm bảo hòa bình và ổn định trên khắp Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, Đông Nam Á và Ấn Độ Dương.