Nhà vua Malaysia có quyền chỉ định thủ tướng, người mà ông cho là nhận được sự ủng hộ của đa số trong quốc hội.
Hai nhân vật có cơ hội ngồi vào ghế thủ tướng là ông Anwar Ibrahim và cựu Thủ tướng Muhyiddin Yassin đều đang tăng tốc thành lập liên minh đa số, sau khi cuộc bầu cử quốc hội ngày 19-11 đẩy Malaysia lần đầu tiên rơi vào tình thế “quốc hội treo”, tức không đảng/liên minh nào chạm được con số 112 trên tổng số 222 ghế quốc hội.
Kết quả này khiến nhiều người Malaysia vốn mong chờ sự ổn định không hài lòng, sau khi đất nước có đến 3 thủ tướng kể từ cuộc bầu cử năm 2018 đến nay.
Ông Anwar Ibrahim (trái) và ông Muhyiddin Yassin Ảnh: REUTERS, STRAITS TIMES
Theo tờ Straits Times (Singapore), về mặt lý thuyết, liên minh Pakatan Harapan (PH – Liên minh Hy vọng) của ông Anwar đang nhỉnh hơn một chút, với 82 ghế giành được, so với 79 ghế thuộc về liên minh Perikatan Nasional (PN – Liên minh Dân tộc) của ông Muhyiddin.
Ông Anwar, cựu phó thủ tướng dưới thời cựu Thủ tướng Mahathir Mohamad, tuyên bố trong cuộc họp báo lúc chiều tối 20-11 rằng liên minh của ông đã có đủ số ghế để lập chính phủ mới, qua đó, đưa chính trị gia 75 tuổi lên làm thủ tướng sau 40 năm hoạt động với 2 lần phải vào tù.
Tuy nhiên, Straits Times cho biết ông Muhyiddin dường như đã đặt được một chân tới chiến thắng sau thông báo của Thủ hiến bang Sarawak, ông Abang Johari Openg, vào tối 20-11.
Theo đó, Đảng Gabungan Parti Sarawak (GPS) của ông Abang Johari Openg – giành được 22 ghế – sẽ liên minh với PN, BN (liên minh Barisan Nasional) và Đảng Gabungan Rakyat Sabah (GRS) để lập chính phủ mới, đồng thời ủng hộ ông Muhyiddin Yassin làm thủ tướng.
Theo giới quan sát, với việc chỉ giành được 30 ghế, kẻ thua lớn nhất trong cuộc tổng tuyển cử lần này là liên minh BN được dẫn đầu bởi đảng Tổ chức Dân tộc Malay thống nhất (Umno), vốn là đảng đã cầm quyền ở Malaysia trong hơn 60 năm, kể từ khi nước này độc lập tới năm 2018.
Chủ tịch Zahid Hamidi của Umno đang bị kêu gọi từ chức và ông này cũng đang đối mặt 47 cáo buộc tham nhũng.
Một nhân vật thua cuộc khác chính là ông Mahathir Mohamad, 97 tuổi. Người từng 2 lần làm thủ tướng Malaysia với tổng thời gian 22 năm này lần đầu tiên mất ghế nghị sĩ kể từ khi ông được bầu vào quốc hội năm 1964. Ông thua với cách biệt rất xa trước đối thủ Suhaimi Abdullah của liên minh PN.