Cuộc cạnh tranh mang tính quyết định cán cân quyền lực tại Thượng viện Mỹ tiếp tục gay gắt hôm 9-11 tại các bang chiến địa Arizona, Georgia, Nevada, Wisconsin khi số phiếu bầu vẫn đang được kiểm đếm.

Theo hãng tin Reuters, chiến thắng đáng chú ý của Đảng Dân chủ trong cuộc bầu cử giữa kỳ hôm 8-11 là ứng viên Dân chủ John Fetterman đã đánh bại đối thủ Đảng Cộng hòa Mehmet Oz, giành ghế thượng viện ở bang Pennsylvania.

Chiến thắng của ông Fetterman giúp củng cố cơ hội cho Đảng Dân chủ nắm quyền kiểm soát thượng viện. Đây cũng là ghế thượng viện “đổi màu” bởi người đang giữ ghế này là nghị sĩ Đảng Cộng hòa Pat Toomey.

Đảng Cộng hòa và Dân chủ bám đuổi sít sao với mỗi đảng đang giữ 48 ghế. Nếu 2 đảng chia đều 4 chiếc ghế cuối cùng ở 4 bang chiến địa, tỉ lệ tại thượng viện tiếp tục thế cân bằng 50-50 thì lá phiếu của Phó Tổng thống Kamala Harris sẽ giúp Đảng Dân chủ chiếm đa số.

Những người ủng hộ vui mừng tại tiệc mừng chiến thắng của ứng viên Dân chủ John Fetterman ở bang Pennsylvania – Mỹ hôm 8-11Ảnh: REUTERS

Trong khi đó, với tất cả 435 ghế ở hạ viện được bầu lại, Đảng Cộng hòa đang trên đà giành lại quyền kiểm soát nhưng không có cách biệt lớn so với Đảng Dân chủ.

Mỗi đảng cần 218 ghế để giành thế đa số tại hạ viện. Các ứng viên Đảng Dân chủ giành được ghế hạ viện từ bang Virginia đến Kansas và Rhode Island.

Đảng Dân chủ cũng giữ ghế thống đốc thành công trong các cuộc đua ở Wisconsin, Michigan và Pennsylvania – những bang quan trọng đối với chiến thắng cuộc bầu cử năm 2020 của Tổng thống Joe Biden trước cựu Tổng thống Donald Trump.

 Trong khi đó, các thống đốc Đảng Cộng hòa đều tái đắc cử ở các bang Florida, Texas và Georgia.

Chiến thắng của Thống đốc Ron DeSantis và Thượng nghị sĩ Marco Rubio tại bang Florida là bằng chứng mới nhất cho thấy Florida đang trở thành bang “đỏ hóa”. Cả 2 thành viên Đảng Cộng hòa đều giành chiến thắng ở thành trì của Đảng Dân chủ tại hạt Miami-Dade, nơi cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton thuộc Đảng Dân chủ từng giành được sự ủng hộ vào năm 2016.

Một số thành viên Đảng Dân chủ đổ lỗi cho sự thiếu đầu tư của đảng này đã dẫn đến những thất bại ban đầu trong cuộc bầu cử.

Trong khi đó, chứng khoán Mỹ đã có phiên tăng điểm ngày thứ 3 liên tiếp trong bối cảnh giới đầu tư chờ đợi kết quả. Các chuyên gia nhận định rằng thị trường Phố Wall duy trì đà khởi sắc trong phiên hôm 8-11 có thể do kỳ vọng của nhà đầu tư vào sự dịch chuyển cán cân quyền lực.

Thị trường kỳ vọng Đảng Cộng hòa giành được quyền kiểm soát từ Đảng Dân chủ ít nhất là hạ viện hoặc thượng viện. Giới đầu tư mong đợi hệ thống chính trị Mỹ rơi vào bế tắc khi tổng thống và 2 viện quốc hội đến từ các đảng khác nhau, khiến cho các luật mới khó được ban hành và không tác động lớn đến lợi nhuận của doanh nghiệp. Hiện Đảng Dân chủ đang chiếm đa số ở cả thượng viện và hạ viện. 

Trong những năm quyền lực được chia sẻ giữa 2 đảng Dân chủ và Cộng hòa, thị trường cổ phiếu thường tăng mạnh hơn so với khi chỉ một đảng kiểm soát cả Nhà Trắng lẫn lưỡng viện. Trong trường hợp Đảng Dân chủ bất ngờ giành chiến thắng ở lưỡng viện quốc hội, thị trường cổ phiếu sẽ chịu áp lực do các nhà đầu tư lo sợ thuế doanh nghiệp sẽ tăng lên.

Theo hãng tin Reuters, ông Troy Gayeski, chiến lược gia trưởng về thị trường tại Công ty quản lý quỹ FS Investments (Mỹ), lập luận một quốc hội do Đảng Cộng hòa kiểm soát có thể chấm dứt các gói kích thích kinh tế và giúp Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) thuận lợi hơn trong cuộc chiến chống lạm phát.


Xuân Mai