Đài ABC News ngày 24-5 đưa tin chiếc máy bay của Ryanair bị buộc hạ cánh để nhà chức trách Belarus bắt giữ một nhà hoạt động hàng đầu trên khoang. Máy bay lúc đó đang đi qua không phận Belarus trên hành trình từ thủ đô Athens – Hy Lạp đến thủ đô Vilnius – Lithuania.
Theo các nguồn tin, an ninh Belarus đã lên máy bay từ trước. Khi đến không phận Belarus, họ nói “có bom” và yêu cầu máy bay phát tín hiệu khẩn cấp. Sau đó, chiếc Mig-29 xuất hiện hộ tống máy bay dân sự chuyển hướng tới Minks.
Belarus chặn máy bay đang bay, bắt người như phim
Khi máy bay hạ cánh, lực lượng an ninh Belarus đã bắt giữ ông Roman Protasevich, người sáng lập kênh tin NEXTA trên mạng xã hội – đóng vai trò quan trọng trong các cuộc biểu tình vào mùa hè năm ngoái ở Belarus. Binh sĩ Belarus còn dùng chó nghiệp vụ kiểm tra hành lý của các hành khách.
Chiếc máy bay ở lại thủ đô Minsk vài giờ trước khi nối lại hành trình tới Vilnius tối 23-5 (giờ địa phương). Thủ tướng Lithuania được nhìn thấy tới sân bay để gặp gỡ các hành khách.
Sau khi yêu cầu máy bay chuyển hướng vì “có bom”, lực lượng an ninh Belarus đã bắt giữ ông Roman Protasevich. Ảnh: NEXTA
Một người có mặt trên máy bay nói với trang tin Delfi của Lithuania rằng ông Protasevich tỏ ra bồn chồn lúc biết máy bay bị chuyển hướng đến Minsk. “Án tử hình đang chờ tôi ở đây” – ông Protasevich trả lời khi được hỏi chuyện gì đang xảy ra.
Ryanair sau đó đưa ra tuyên bố ngắn, nói rằng máy bay của họ được kiểm soát không lưu Belarus chuyển hướng đến Minsk vì “một mối đe doạ an ninh tiềm tàng”. Máy bay đã hạ cánh an toàn nhưng không có gì nguy hiểm được tìm thấy. Tuyên bố này mâu thuẫn với lời của các quan chức Belarus. Họ cho biết “máy bay yêu cầu được trợ giúp”.
“Ryanair đã thông báo cho các cơ quan an ninh quốc gia và an toàn châu Âu liên quan. Chúng tôi chân thành xin lỗi tất cả hành khách bị ảnh hưởng vì sự chậm trễ này. Nó nằm ngoài sự kiểm soát của Ryanair” – hãng hàng không cáo lỗi.
Belarus đưa ông Protasevich vào danh sách theo dõi khủng bố hồi năm ngoái và cáo buộc ông ta “tổ chức các cuộc bạo loạn”. Nếu bị kết tội, người này có thể bị phạt 12-15 năm tù giam.
Vụ bắt giữ ông Protasevich trên máy bay của Ryanair vấp phải sự phản đối từ các nước châu Âu. Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen mô tả vụ bắt giữ là “hoàn toàn không thể chấp nhận”, đồng thời cảnh báo những người chịu trách nhiệm có thể bị trừng phạt và kêu gọi thả ông Protasevich ngay lập tức. Ông Von Der Leyen cho biết thêm các bộ trưởng ngoại giao châu Âu sẽ nhóm họp vào ngày 24-5 để thảo luận vụ việc.
Pháp và Anh cũng lên án hành động của Belarus, yêu cầu trừng phạt Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko. Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki nhấn mạnh máy bay của Ryanair “bị tấn công bởi hành động khủng bố nhà nước”. Thủ tướng Ireland Micheál Martin nói đây là trường hợp “chưa từng xảy ra”.
Đại sứ Mỹ tại Belarus Julie Fisher lưu ý việc chuyển hướng máy bay của Belarus gây nguy hiểm, cho thấy ông Lukashenko đang “coi thường cộng đồng quốc tế”.